10 ιδέες- ευκαιρίες συζήτησης με τα παιδιά μας, για τη γλώσσα, μέσα στην καθημερινότητα μας
1. Διαβάζοντας βιβλία και παραμύθια
Διαβάστε με τα παιδιά σας πολλά παραμύθια. Ακόμα και αν δεν μπορούν να διαβάζουν καλά ή καθόλου δείξτε τους τους τίτλους με τα μεγάλα γράμματα και διαβάστε τους δυνατά. Πάρτε τα παιδιά κοντά σας και δείξτε τους τι κάνετε χρησιμοποιώντας το δάκτυλό σας σε κάθε γραμμή που διαβάζετε. Όταν μάθουν να διαβάζουν συνεχίστε το ίδιο και κάποιες φορές ζητήστε τους να σας διαβάσουν και εκείνα. Συζητήστε στην καθημερινότητα σας για τα βιβλία και τα παραμύθια που διαβάσατε, έτσι τα παιδιά θα πλουτίζουν το λεξιλόγιο τους και βελτιώνουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες.
2. Διαβάζοντας ετικέτες και πινακίδες
Ζητήστε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν γράμματα και συλλαβές έξω από το σπίτι, στις βιτρίνες, στις πινακίδες, οπουδήποτε. Μόλις αρχίσουν να διαβάζουν ζητήστε τους να διαβάζουν ταμπέλες και οδοδείκτες. Τονίστε τους πόσο σημαντική αλλά και χρήσιμη είναι η νέα τους δεξιότητα. Διαβάστε τα πάντα μέσα στο σπίτι από τίτλους βιβλίων της βιβλιοθήκης σας μέχρι τις ετικέτες από τα τρόφιμα στα ράφια!
3. Διαβάζοντας μια συνταγή ή μια λίστα
Αντιγράψτε σε χαρτί μια συνταγή με εύκολες λέξεις και ζητήστε από τα παιδιά σας να σας τη διαβάζουν βήμα-βήμα ενώ εσείς θα την εκτελείτε. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε με μια λίστα για ψώνια στο σούπερ μάρκετ.
4. Γράφοντας γράμματα στο χαρτί ή κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να γράφουν πράγματα και εκτός σχολείου. Ζητήστε τους π.χ. να γράψουν τη λίστας της Λαϊκής Αγοράς, μια ευχετήρια κάρτα για κάποιον, ή ένα σημείωμα.
Στη φάση που μαθαίνουν τα γράμματα ή τις συλλαβές μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή κάποιο τάμπλετ / κινητό για να παίξετε με τα γράμματα. Ζητήστε τους να βρίσκουν και να πατάνε γράμματα, συλλαβές και μικρές λέξεις. Αυτό το παιχνίδι έχει ενδιαφέρον γιατί στην πραγματικότητα βελτιώνει τις ικανότητες της γραφής που στηρίζονται στη γνώση και την επιλογή κατάλληλων γραμμάτων στη σωστή σειρά, αλλά ταυτόχρονα βελτιώνει και την ταχύτητα στην ανάγνωση αφού πρέπει να διαβάσουν και να επιλέξουν ανάμεσα από πολλά γράμματα και σύμβολα.
5. Ζητώντας βοήθεια για να βρείτε ένα όνομα ανάμεσα σε πολλά
Στις επισκέψεις ζητήστε από τα παιδιά να βρουν το σωστό όνομα στο κουδούνι. Δείτε το σαν παιχνίδι, συνεχίστε αυτή τη δραστηριότητα ανάγνωσης και επιλογής και σε άλλες καταστάσεις όπως π.χ. η εύρεση ενός ονόματος από τον τηλεφωνικό κατάλογο.
6. Χρησιμοποιώντας συνώνυμα και αντίθετα στον λόγο μας
Χρησιμοποιήστε στις καθημερινές σας συζητήσεις συνώνυμα και αντίθετα στον λόγο σας. Για παράδειγμα ” Ας ξεχωρίσουμε τα κομμάτια του παζλ βάζοντας αυτά που έχουν ίδια χρώματα ξεχωριστά… Κοίτα αυτά τα δύο κομμάτια μοιάζουν σχεδόν όμοια”. ” Τρίψε καλά τα χέρια σου να φύγει όλη η βρωμιά ώστε να είναι καθαρά”.
7. Χρησιμοποιώντας λέξεις που μάθανε στο σχολείο
Προσπαθήστε να εντάξετε στον λόγο και τις συζητήσεις σας τα διάφορα πράγματα γλωσσικά και μη που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο. Με αυτόν τον τρόπο θα πετύχετε μια γρήγορη επανάληψη χωρίς να χρειαστεί να καθίσουν στο γραφείο και να διαβάσουν.
8. Εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιο σας με δύσκολες λέξεις
Συνήθως όταν συζητάμε με τα παιδιά χρησιμοποιούμε πιο απλό λεξιλόγιο για να μας καταλαβαίνουν, αυτό όμως δεν είναι απόλυτα σωστό. Προσπαθήστε να εντάξετε και κάποιες πιο δύσκολες έννοιες ή λέξεις σταδιακά στο λόγο σας ώστε να βελτιώνονται τα παιδιά στη γλώσσα. Για παράδειγμα αντί να πείτε ” Πες μου όταν σας πει η δασκάλα να αγοράσετε νέο μπλοκ” προτιμήστε το ” Πληροφόρησε με όταν ξέρεις πότε θα χρειαστεί να αγοράσετε νέο μπλοκ”. Αν δείτε ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν κάποια λέξη δώστε τους κάποιες συνώνυμες και εξηγήστε τους αναλυτικά τι σημαίνει και τι θέλετε να τους πείτε.
9. Συζητώντας για νέα και δύσκολα πράγματα
Τα παιδιά βαριούνται εύκολα να ακούν συζητήσεις μεγάλων με δύσκολες λέξεις και νοήματα. Αυτός είναι και ένας λόγος που πολλές φορές βαριούνται σε επισκέψεις και τραπέζια συγγενών και φίλων. Για αυτό τον λόγο είναι λογικό να αποφεύγετε αυτές τις συζητήσεις και ειδικά τις χρονοβόρες όταν είστε με τα παιδιά. Όμως περιστασιακά μη διστάσετε να εκθέσετε τα παιδιά σε τέτοιες καταστάσεις. Φροντίστε να είναι σύντομες φυσικά σε διάρκεια και εξηγήστε τους μετά ότι δεν κατάλαβαν. Τα παιδιά έχουν μεγάλη ευκολία να καταλαβαίνουν πράγματα από τα συμφραζόμενα, με αυτόν τον τρόπο τα βοηθάμε να εξελιχτούν περισσότερο. Με παρόμοιο σκεπτικό μπορείτε να αφήσετε να παίζει ένα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση για το διάστημα ή για την ιστορία ή την πολιτική, όπως επίσης να τους δώσετε να ξεφυλλίσουν ένα βιβλίο δικό σας.
10. Παίζοντας γλωσσικά παιχνίδια
Μην ξεχνάτε να παίζετε σύντομα γλωσσικά παιχνίδια σε κάθε ευκαιρία! Στη βόλτα, στην αναμονή για τον γιατρό, μέχρι να έρθει η παραγγελία στο εστιατόριο, στα μεταφορικά μέσα. Τέτοια παιχνίδια μπορεί να είναι παιχνίδια συνώνυμων λέξεων, γρίφων κ.τ.λ.
